Bài học nhìn từ thảm hoạ cháy rừng ở Hy Lạp

Thảm họa cháy rừng mới đây ở Hy Lạp mang lại những bài học quan trọng và cảnh báo đáng suy ngẫm về biến đổi khí hậu và sự đe doạ của nó đối với môi trường và sự sống của con người.

“Địa ngục trần gian”

Ngày 24/7, một vụ cháy rừng lớn đã xảy ra trên hòn đảo Rhodes của Hy Lạp, buộc 19.000 người, bao gồm cả du khách, phải sơ tán. Đây là con số sơ tán lớn nhất trong vài năm trở lại đây do một thảm họa cháy rừng gây ra mà CNN gọi là “cuộc sơ tán lớn nhất trong lịch sử đất nước”.

Khoảng 2.400 du khách và người dân địa phương đã phải sơ tán khẩn cấp khỏi đảo du lịch Corfu thuộc khu vực Ionian, theo thông tin trích từ một phát ngôn viên của lực lượng cứu hỏa trên CNN. Việc sơ tán được thực hiện nhằm đề phòng tình hình nguy hiểm.

Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis đã thông báo trước Quốc hội rằng đất nước đang đối mặt với một tình huống rất khó khăn do đợt nắng nóng kéo dài, làm tăng nguy cơ cháy rừng và đồng thời cảnh báo về ba ngày tiếp theo với điều kiện khắc nghiệt. Tuy nhiên, dự báo nhiệt độ sẽ giảm đi sau đó.

Đối với du khách như Kelly Squirrel, một quản trị viên giao thông từ Vương quốc Anh, cuộc sơ tán đã tạo ra nhiều khó khăn. Cô cho biết cảnh sát đã ra lệnh sơ tán từ khách sạn mà cô đang lưu trú ở Rhodes và họ đã phải di chuyển bộ suốt hơn 6 giờ trong điều kiện nắng nóng khó chịu.

Truyền hình Hy Lạp đã phát hình ảnh về hàng dài người di tản, trong đó có những du khách mặc trang phục đi biển kéo vali dọc theo đường phố vào ngày 21/7 khi lệnh sơ tán được thực thi. Chính phủ gọi hoạt động này là “nỗ lực lớn nhất mà Hy Lạp từng thấy”.

Daniel-Cladin Schmidt, một du khách người Đức 42 tuổi đang chờ được sơ tán cùng vợ và đứa con trai 9 tuổi cho biết: “Chúng tôi kiệt sức và thấy rất ám ảnh. Có hàng ngàn người, xe buýt không thể đi qua, chúng tôi phải đi bộ hơn hai giờ”, anh nói tại sân bay Rhodes.

“Chúng tôi không thể thở được, chúng tôi chỉ biết che mặt và tiến về phía trước”.

Cuộc sơ tán ở Rhodes vào cuối tuần đã kéo dài với sự tham gia của khoảng 30.000 người, đây là cuộc sơ tán cháy rừng lớn nhất từ trước đến nay tại Hy Lạp. Cảnh sát thông báo rằng 16.000 người đã được di chuyển bằng đường bộ và 3.000 người được sơ tán qua đường biển. Những người khác đã tự di tản bằng phương tiện cá nhân sau khi nhận được thông báo rời khỏi khu vực nguy hiểm.

Mỗi mùa hè, Hy Lạp đều chịu tác động của các vụ cháy rừng, gây tổn thương nghiêm trọng cho con người và hủy hoại hàng chục nghìn ha rừng cũng như thảm thực vật. Theo các chuyên gia, mùa hè năm nay, đất nước này đã trải qua một trong những đợt nắng nóng kéo dài nhất trong những năm gần đây, với nhiệt độ cao nhất lên tới 45 độ C vào cuối tuần.

Bài học đắt giá

Trên trang cá nhân của mình, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, Ursula von der Leyen đã đưa ra tín hiệu cấp bách khi liên lạc với Thủ tướng Hy Lạp vào cuối ngày Chủ nhật vừa qua, để đề xuất hỗ trợ bổ sung khi đất nước này đang đối mặt với thảm họa cháy rừng do đợt nắng nóng nghiêm trọng kéo dài gây ra bởi biến đổi khí hậu.

Thủ tướng Hy Lạp đã chia sẻ về những diễn biến tồi tệ của thảm họa cháy rừng trong nhiều ngày gần đây tại đất nước, và cảnh báo về mối đe dọa ngày càng rõ ràng từ biến đổi khí hậu, khi các vụ cháy rừng ngày càng trở nên phổ biến và đáng kể hơn trên khu vực Địa Trung Hải.

Theo báo cáo từ các cơ quan chức năng, trung bình mỗi ngày đã xuất hiện khoảng 50 vụ cháy rừng mới tại Hy Lạp trong vòng 12 ngày qua. Và vào Chủ nhật gần đây, cơ quan chính phủ cũng đã ghi nhận thêm 64 vụ cháy mới.

Thảm họa cháy rừng này đang tăng cường cảnh báo về tình trạng khẩn cấp và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu trên môi trường và đời sống của con người. Điều này càng đẩy Chủ tịch Ursula von der Leyen đề nghị thêm sự hỗ trợ từ ủy ban châu Âu để giúp Hy Lạp đối phó với tình hình khẩn cấp này.

Theo nghiên cứu được công bố trong tháng này, đến 61.000 người có thể đã thiệt mạng trong những đợt nắng nóng gay gắt tại châu Âu vào mùa hè năm ngoái, điều này cho thấy các nỗ lực chuẩn bị đối phó với hiện tượng này vẫn còn thiếu sót nghiêm trọng.

Sự kiện cháy rừng ở Hy Lạp là một ví dụ rõ ràng về tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan. Nhiệt độ cao kéo dài, đất khô cằn và gió mạnh là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ cháy rừng và gây ra những đợt cháy mạnh mẽ và lan rộng. Thảm hoạ kinh hoàng này cũng cho thấy rõ rằng việc chuẩn bị và ứng phó với thảm họa cháy rừng vẫn còn thiếu sót nghiêm trọng. Hàng nghìn người bị ảnh hưởng và không đủ phương tiện để di tản nhanh chóng, dẫn đến tình trạng khẩn cấp và nguy hiểm.

Trong đánh giá khoa học mới nhất của mình, Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu đã phát hiện ra rằng thời tiết hỏa hoạn do nhiệt gây ra ở miền nam châu Âu sẽ tăng 14% nếu hành tinh nóng lên 2,5 độ C. Nhiệt độ cao và đất khô cằn đã dẫn đến các đám cháy rừng bùng phát ở nhiều quốc gia ven Địa Trung Hải.

Sự cố này đã đòi hỏi hàng chục lính cứu hỏa sử dụng máy bay để dập tắt đám cháy rừng lan rộng gần sân bay quốc tế Nice, miền nam nước Pháp.

Ở Bắc Phi, Algeria đang gồng mình ngăn chặn những vụ cháy rừng tàn khốc dọc theo bờ biển Địa Trung Hải, một vụ cháy đã gây tử vong ít nhất 34 người. Các đám cháy này, do gió mạnh thổi, đã cản trở giao thông biên giới khiến hai cửa khẩu với Tunisia bị đóng lại.

Ngoài ra, cháy rừng cũng đã bùng phát ở vùng nông thôn xung quanh thành phố cảng Địa Trung Hải, Latakia, Syria. Chính quyền đã sử dụng máy bay trực thăng của quân đội để cố gắng dập lửa và kiểm soát tình hình.

Các nhà khoa học đang đưa ra cảnh báo rằng thời tiết khắc nghiệt sẽ tiếp tục diễn ra khi trái đất tiếp tục nóng lên.

Peter Stott, một nhà khoa học chuyên về phân bổ khí hậu tại Văn phòng Khí hậu Vương quốc Anh, đã nói với CNN rằng “thời tiết cực đoan sẽ trở nên dữ dội hơn và có thể thay đổi theo những cách mà chúng ta chưa thể dự đoán được.”

Tuệ Ngô