Armenia và Azerbaijan thống nhất ngừng bắn nhân đạo tại Nagorny-Karabakh

Hai nước Armenia và Azerbaijan đã nhất trí về thỏa thuận ngừng bắn nhân đạo tại khu vực tranh chấp Nagorny-Karabakh từ 0 giờ 0 phút ngày 18-10.

Theo BBC, ngày 17-10, ngoại trưởng Armenia và Azerbaijan thông báo đôi bên sẽ tuyên bố “thỏa thuận ngừng bắn nhân đạo” từ nửa đêm giờ địa phương (3 giờ ngày 18-10 giờ Việt Nam) sau gần 3 tuần giao tranh liên quan đến khu vực tranh chấp Nagorny-Karabakh .

Quyết định mới nhất phù hợp với các thỏa thuận dẫn đến lệnh ngừng bắn được ký kết vào cuối tuần trước, ngày 10-10. Tuy nhiên, sau đó, các cuộc đụng độ vẫn xảy ra. Đài BBC bình luận dù đạt được thỏa thuận mới, tâm lý hoài nghi về việc tuân thủ cam kết ngừng bắn trong tuyên bố mới nhất vẫn còn.

Xung đột giữa đôi bên bùng phát sáng 27-9 sau khi xảy ra các vụ đụng độ ác liệt giữa hai bên tại khu vực Nagorny-Karabakh, được quốc tế công nhận là một phần của Azerbaijan nhưng do người Armenia nắm quyền. Trong 3 tuần qua, đã có hàng trăm người đã chết.

Đây là vụ bạo lực tồi tệ nhất trong khu vực này kể từ năm 1994.

Cả hai bên xác nhận lý do nhân đạo và một số lý do khác là nguyên nhân của lệnh ngừng bắn.

Bộ ngoại giao Azerbaijancho biết quyết định “dựa trên tuyên bố của các Tổng thống Mỹ, Cộng hòa Pháp và Liên bang Nga, đại diện Nhóm OSCE Minsk (đóng vai trò trung gian hòa giải tranh chấp về Nagorno-Karabakh trong gần 3 thập niên qua) ngày 1-10-2020; tuyên bố của nhóm OSCE ngày 5-10-2020, được thông qua theo tuyên bố Matxcơva ngày 10-10”.

Anna Naghdalyan, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Armenia, chia sẻ thông báo này trên Twitter và cho biết Armenia hoan nghênh các nỗi lực tiến tới “ngừng bắn và giảm leo thang căng thẳng” ở khu vực xung đột.

Bộ Ngoại giao Armenia xác nhận “Cộng hòa Armenia và Cộng hòa Azerbaijan đã nhất trí về thỏa thuận ngừng bắn nhân đạo kể từ 0 giờ 0 phút ngày 18-10”.

Thông báo trên được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov có cuộc điện đàm với những người đồng cấp Armenia và Azerbaijan, trong đó ông nhấn mạnh “việc cần thiết duy trì chặt chẽ” thỏa thuận ngừng bắn được nhất trí ở thủ đô Matxcơva trước đó.

Bộ Ngoại giao Nga cũng cho biết các ngoại trưởng đã nhấn mạnh tới tầm quan trọng của việc bắt đầu thảo luận “thực chất” để giải quyết cuộc xung đột.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hoan nghênh thỏa thuận mới của Armenia và Azerbaijan về việc ngừng bắn nhân đạo ở khu vực Nagorny-Karabakh, và nhấn mạnh các bên liên quan cần tôn trọng nghiêm túc thỏa thuận mới này.

Tổng thống Macron cho biết: “Thỏa thuận ngừng bắn cần được thực hiện vô điều kiện và giám sát chặt chẽ bởi các bên liên quan. Pháp hoan nghênh động thái này và sẽ tiếp tục duy trì cam kết giảm các hoạt động thù địch, cũng như thúc đẩy sớm nối lại thảo luận đáng tin cậy”.

Khu vực Nagorny-Karabakh nằm sâu trong lãnh thổ phía tây nam của Azerbaijan, nhưng có đa số dân cư là người gốc Armenia sinh sống và muốn sáp nhập vùng này vào Armenia .

Điều này đã châm ngòi cho những tranh chấp chủ quyền giữa hai nước, đỉnh điểm là cuộc chiến tranh kéo dài từ tháng 2-1988 đến tháng 5-1994, khiến khoảng 30.000 người thiệt mạng.

Với vai trò trung gian của Nga, ngày 10-10, các ngoại trưởng Armenia và Azerbaijan đã nhất trí một lệnh ngừng bắn nhân đạo. Tuy nhiên, ngay sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, cả Armenia và Azerbaijan đều cáo buộc lẫn nhau vi phạm thỏa thuận.

Thành Nhân/BBC