Ảnh hưởng trực diện lên kinh tế thế giới từ vụ “Wagner nổi loạn”
Theo CNN, các diễn biến mới tại Nga đang thu hút sự chú ý toàn cầu, đặc biệt là về khía cạnh kinh tế.
Mối quan ngại lớn
Sau đại dịch COVID-19, xung đột tại Ukraine và sự tăng giá bất ngờ sau đó, nền kinh tế toàn cầu đang trong tình trạng không ổn định. Thế giới không muốn có thêm bất kỳ sự bất ngờ u tối nào nữa.
Theo CNN, điều này gần như đã xảy ra trong cuộc biểu tình bất thường tại Nga của công ty quân sự tư nhân Wagner vào cuối tuần trước.
Nga đã rơi khỏi danh sách 10 nền kinh tế lớn nhất thế giới, với tổng sản phẩm quốc nội chỉ gần bằng của Australia. Tuy nhiên, Nga vẫn là một trong những nhà cung cấp năng lượng lớn nhất cho thị trường toàn cầu, bao gồm cả Trung Quốc và Ấn Độ, mặc dù đối mặt với lệnh trừng phạt từ phương Tây.
Vào ngày 24/6, Qatar, một cường quốc năng lượng toàn cầu, đã bày tỏ “lo ngại lớn” về tình hình ở Nga.
“Bước leo thang tại Nga và Ukraine sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh và hòa bình quốc tế, cũng như nguồn cung cấp lương thực và năng lượng”, Bộ Ngoại giao Qatar cho biết trong phản ứng với tin tức về cuộc binh biến.
Bất kỳ sự gián đoạn đáng kể nào trong nguồn cung năng lượng của Nga sẽ buộc Trung Quốc và Ấn Độ phải cạnh tranh với các quốc gia phương Tây để tìm nguồn cung từ các nhà sản xuất khác.
Nếu tình hình bất ổn trong nước gây hạn chế hoạt động xuất khẩu đối với các mặt hàng khác của Nga như lúa mì hoặc phân bón, điều này cũng có thể gây rối cân cầu của thế giới. Điều này có thể dẫn đến tăng giá của mọi thứ. Richard Bronze, người đứng đầu bộ phận chính trị và đồng sáng lập tại Energy Aspects, cho biết thị trường hiện nay sẽ phải nghiên cứu rủi ro tăng giá để hiểu rõ hơn những nguy cơ đối với những nguồn cung từ Nga.
“Thời điểm quan trọng”
Theo Báo cáo thường niên của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) – tổ chức quốc tế của các ngân hàng trung ương, “Chặng cuối cùng của hành trình khôi phục sự ổn định giá cả sẽ là khó khăn nhất”, nhấn mạnh rằng có một “rủi ro nghiêm trọng là tâm lý lạm phát sẽ duy trì”, gây ra vòng xoáy giá – lương, theo báo cáo công bố vào ngày 25/6.
Báo cáo cho biết “Nền kinh tế toàn cầu đang đứng ở một thời điểm quan trọng. Những thách thức nghiêm trọng cần được giải quyết”, ông Agustin Carstens, Giám đốc Tổng BIS, đã tuyên bố tại cuộc họp thường niên ở Basel.
Các ví dụ về ảnh hưởng của không ổn định chính trị đối với hoạt động xuất khẩu năng lượng bao gồm Libya và Venezuela.
Sản lượng dầu của Libya đã giảm từ khoảng 1,7 triệu thùng mỗi ngày xuống mức thấp kỷ lục chỉ còn 365.000 thùng vào năm 2020, theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ.
Tương tự, sản xuất dầu của Venezuela cũng đạt mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ cùng năm đó, theo phân tích của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CRF).
Trong khi đó, Nga là một quốc gia quan trọng hơn rất nhiều. Với sản lượng dầu lên tới 10 triệu thùng mỗi ngày, Nga chiếm khoảng 10% nhu cầu dầu thô toàn cầu. Với tổng xuất khẩu dầu gần 8 triệu thùng mỗi ngày, Nga là cường quốc lớn thứ hai trong liên minh các nhà sản xuất năng lượng hàng đầu OPEC+ sau Ả Rập Saudi.
Các biện pháp trừng phạt từ phương Tây đã ảnh hưởng như mong đợi, làm giảm số tiền Nga kiếm được từ năng lượng. Tuy nhiên, xuất khẩu dầu của Nga – về khối lượng – đã tăng trở lại mức trước khi thực hiện chiến dịch đặc biệt. Đồng thời, Trung Quốc và Ấn Độ đã mua những thùng dầu mà nhóm quốc gia G7 tránh xa.
Richard Bronze, từ Energy Aspects, cho rằng so sánh Nga với Libya và Venezuela là khó khăn. Ông cho rằng nguy cơ với thế giới có thể chính xác hơn nếu so sánh với thời điểm sau khi Liên Xô sụp đổ. Nga đã mất thời gian dài để phục hồi sau sự kiện đó.
Theo giáo sư Jeffrey Sonnenfeld từ Đại học Yale và chuyên gia về Nga, rủi ro biến động ở Nga đã làm yếu đi sự ổn định của nền kinh tế toàn cầu trong 18 tháng qua. Ông cũng nói rằng xung đột ở Ukraine đã buộc châu Âu tìm nguồn cung thay thế.
Tuy là còn quá sớm để đưa ra bất kỳ dự đoán hay thay đổi nào, nhưng “điều này không có nghĩa là mọi chuyện đã kết thúc, và vì vậy nó đặt ra những câu hỏi mới về những rủi ro có thể xảy ra”, ông Bronze nói với CNN.
Tuệ Ngô
