Ân giảm án tử tù: Quyết định đầy nhân văn – hợp xu thế
Xét ân giảm án tử hình là một vấn đề rất khó khăn trong công tác thi hành án. Vì quyết định này liên quan đến sinh mệnh con người và tính nghiêm minh của pháp luật, đồng thời cần cân nhắc đối với phản ứng của dư luận xã hội. Đặt trong tình hình thực tế, chính sách khoan hồng và phải kể đến là tính minh bạch trong chủ trương đến quá trình thự hiện được nhân dân đồng tình. Hai lần Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc ký quyết định ân giảm cho tử tù chỉ trong năm 2022 thể hiện đường lối nhân văn và hợp xu thế thời đại.
Đơn cử, Bộ luật hình sự 2015 quy định người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ khi chưa thành án mà nộp lại ít nhất ¾ số tài khoản tham ô, tích cực hợp tác trong công tác điều tra thì được ân giảm xuống tù chung thân. Xét trong bối cảnh hiện nay, những sửa đổi bổ sung của bộ luật trên nhận được sự ủng hộ của xã hội. Các tội phạm nghiêm trọng như hiếp dâm và giết người mà nạn nhân là trẻ em, người ruột thịt sinh thành dư luận luôn có tiếng nói đồng tình theo hướng không xét ân giảm. Như vậy, tính nhân văn trong các quyết định ân giảm không chỉ đảm bảo công bằng xã hội mà còn thể hiện mong mỏi phải thuận hợp đạo lý và lòng dân.
Trên thế giới tính tới thời điểm hiện nay, có 104 quốc gia, chiếm 54%, bãi bỏ án tử hình cho tất cả các tội danh. Xét theo khía cạnh, đặc biệt từ góc nhìn đạo lý người Việt trong quan niệm ác giả ác báo, cái ác phải được triệt tiêu cho cái thiện có đất ươm mầm sản sinh sự sống, chúng ta vẫn giữ án tử hình qua hình thức tiêm thuốc độc. Và vì tính nhân văn của thể chế nhà nước mở ra con đường sống cho tội nhân tử hình qua hình thức ân giảm, quyết định này được nhân dân đồng tình, dư luận thế giới hoan nghênh ủng hộ.
Tại Mỹ, Tổng thống có quyền ân giảm cho tử tù sau khi người đó bị tòa án liên bang kết án. Tại Cộng hòa Séc, Canada, Italia, Ấn Độ… vấn đề đặc xá và các chính sách ân giảm cũng được xây dựng thành bộ luật. Như vậy, đối với hai lần ký quyết định ân xá của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc trong năm nay được xem là hợp xu thế. Thứ nhất khẳng định tinh thần nhân đạo trong nhà nước pháp quyền, thứ 2 phù hợp với quan niệm nhân đạo của toàn thế giới.
Những người bị kết án tử hình thì không có hình thức đặc xá đối với họ. Vì vậy, quyết định ân giảm là một con đường duy nhất để họ có cơ hội duy trì sự sống, cải tạo bản thân và sửa đổi sai lầm.
Một xã hội công bằng dân chủ văn minh thì tính nhân đạo trong các quyết sách của nhà nước là điều tối quan trọng. Hai lần ký quyết định ân giảm án tử hình của Chủ tịch nước trong năm nay đã thể hiện trọn vẹn điều tối quan trọng ấy!
Hạnh Phúc
