50 ngày đầu nhiệm kỳ, Tổng thống Biden đã làm được gì?
Tổng thống Mỹ Joe Biden lập ra một kế hoạch đầy tham vọng cho 100 ngày đầu nhiệm kỳ của ông, cam kết hành động nhanh chóng và quyết liệt trên mọi vấn đề, từ biến đổi khí hậu, nhập cư đến đại dịch Covid-19.
Hôm 10.3 – vào ngày thứ 50 của nhiệm kỳ, Tổng thống Biden chào đón một cột mốc đáng chú ý: lưỡng đảng Quốc hội Mỹ thông qua gói cứu trợ Covid-19 khổng lồ trị giá 1,9 nghìn tỉ USD.
Gói cứu trợ này sẽ được phân bổ trực tiếp cho hàng triệu người dân Mỹ và giúp Nhà Trắng thực hiện một số cam kết quan trọng nhất của ông Biden như mở cửa trường học và tiêm chủng vắc xin ngừa Covid-19 cho người dân.
Theo AP, Tổng thống Biden hiện đã hoàn thành được 16 trên tổng số 61 cam kết ông đặt mục tiêu phải thực hiện được trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ.
Ông Biden ưu tiên giải quyết đại dịch Covid-19 trong những tuần đầu tiên ở Nhà Trắng, và sự tập trung đó đã đem lại quả ngọt. Ông đang trên đà đạt mục tiêu phân phối 100 triệu liều vắc xin ngừa Covid-19 trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ, sớm nhất là vào cuối tuần sau.
Từ ngày 20.1 đến nay đã có 75 triệu liều vắc xin được phân phối tại Mỹ. Và hiện nay, Mỹ tiêm trung bình khoảng 2 triệu liều vắc xin mỗi ngày.
Ông Biden cũng có hàng loạt động thái giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Ngay trong ngày nhậm chức, ông ký sắc lệnh hành pháp thu hồi giấy phép khai thác đường ống dẫn dầu Keystone XL, tạm dừng phát triển Khu Bảo tồn Động vật Hoang dã Quốc gia Bắc Cực và yêu cầu tái đánh giá các quy định môi trường, y tế và khoa học thời cựu Tổng thống Donald Trump.
Ngày 27.1, ông cũng ký lệnh hành pháp tạm dừng các hợp đồng thuê dầu khí mới trên các vùng đất liên bang và vùng biển ngoài khơi.
Ngoài ra, Tổng thống Biden dễ dàng thực hiện các cam kết tranh cử hàng đầu liên quan đến việc lật ngược các quyết định của chính quyền ông Trump trong nhiều vấn đề.
Ngay từ đầu, chính phủ ông Biden tuyên bố tái tham gia Tổ chức Y tế Thế giới và Hiệp định Khí hậu Paris, tạm dừng xây dựng tường biên giới, chấm dứt các lệnh hạn chế di chuyển đối với các quốc gia phần đông dân số theo Hồi giáo và thiết lập đội ngũ đặc biệt có nhiệm vụ đoàn tụ các gia đình bị chia cắt ở biên giới Mỹ-Mexico.
Về nhập cư, ông Biden tuyên bố sẽ đề xuất dự luật cải cách toàn diện lên Quốc hội Mỹ trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ. Và dự luật đã được tiết lộ trong tháng 2.2021 dù ông Biden khẳng định vẫn sẽ cởi mở để chỉnh sửa nếu cần thiết.
Ngoài ra, ông đã ký sắc lệnh yêu cầu Bộ trưởng An ninh Nội địa “gìn giữ và củng cố” các biện pháp bảo vệ đối tượng nhập cư trẻ.
Tổng thống Biden cũng nỗ lực thắt chặt tiêu chuẩn đạo đức trong chính phủ bằng một lệnh hành pháp áp đặt nhiều cam kết đạo đức với quan chức chính phủ trong các hoạt động như vận động hành lang, nhận quà và cấm can thiệp chính trị vào Bộ Tư pháp Mỹ.
Cam kết trên đà hoàn thành của ông Biden
Chiến lược chống Covid-19 quốc gia của ông Biden cam kết đến cuối tháng 2.2021 sẽ thiết lập 100 trung tâm vắc xin mới, được liên bang hỗ trợ khắp nước Mỹ. Đến nay, có khoảng 20 cơ sở tiêm vắc xin do chính phủ liên bang quản lý hoàn toàn, nhân viên là quân nhân tại ngũ. Trên toàn nước Mỹ có trên 441 điểm chích ngừa được chính phủ liên bang hỗ trợ.
Về vấn đề nhập cư, ông Biden cam kết sẽ đảo ngược quy tắc “tính phí công cộng” do chính quyền Trump đưa ra để ngăn cản người nhập cư sử dụng các lợi ích công cộng, nhằm hợp lý hóa quy trình nhập tịch và cải cách hệ thống tị nạn của Mỹ trong 100 ngày đầu làm tổng thống.
Ông đã ký lệnh hành pháp chỉ đạo các cơ quan liên quan đánh giá chính sách trên và đề xuất thay đổi trong vòng 60 ngày.
Chính quyền ông Biden đã thực hiện một số cải cách đối với hệ thống tị nạn.
Bộ An ninh Nội địa đã đình chỉ chương trình buộc những người xin tị nạn phải đợi ở Mexico trong thời gian chờ đợi đơn tị nạn được xem xét. Tuy nhiên, ông Biden vẫn chưa nêu rõ kế hoạch quản lý dòng người tị nạn mà chỉ mới đề xuất chi hàng tỉ USD để giải quyết các vấn đề gốc rễ ở Trung Mỹ.
Chính quyền mới cũng tăng cường khả năng của các cơ sở giữ trẻ em nhập cư dài hạn.
Mở cửa lại các trường học là một trong những cam kết chính của ông Biden. Sau nhiều lần úp mở, hồi tháng 2.2021, tổng thống đã khẳng định nhiệm vụ trong 100 ngày đầu của ông là giúp phần lớn các trường tiểu học mở cửa 5 ngày/ tuần để cung cấp các lớp học trực tiếp.
Tháng 3.2021, ông trực tiếp yêu cầu các tiểu bang ưu tiên tiêm vắc xin cho giáo viên. Chính phủ ông Biden hy vọng khi gói cứu trợ Covid-19 đã được thông qua, các trường học sẽ nhận hàng triệu USD để cải thiện các biện pháp an toàn, và giáo viên sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi quay lại dạy học trực tiếp.
Hiện nay, đã có khoảng 47% học sinh từ cấp mẫu giáo đến trung học đã được học trực tiếp mỗi ngày.
Vậy còn những cam kết chưa được đụng đến?
Chính phủ ông Biden chưa có động thái đáng kể nào để cải cách nền tư pháp Mỹ, ngoài lệnh hành pháp chấm dứt hợp đồng với các nhà tù tư nhân.
Ông Biden cam kết thành lập ủy ban giám sát cảnh sát trong vòng 100 ngày đầu nhiệm kỳ nhưng cho đến nay vẫn chưa có chuyển động rõ ràng nào trong vấn đề này.
Ngoài ra, những cam kết về kiểm soát súng, tăng thuế doanh nghiệp, công bằng và nhận dạng giới… vẫn chưa có những bước tiến rõ rệt. Một số đề cử Nội các của chính phủ ông Biden vẫn đang đợi được Thượng viện Mỹ thông qua.
Minh Ngọc
