13 tiêu chí đánh giá sách giáo khoa theo chương trình mới
Sách giáo khoa được xếp loại “Đạt” và lọt qua vòng thẩm định khi thỏa mãn 13 tiêu chí theo quy định tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa sách giáo khoa tại thông tư 33.
Trong đợt thẩm định đầu tiên, sách giáo khoa (SGK) Công nghệ giáo dục môn Tiếng Việt và môn Toán do GS Hồ Ngọc Đại chủ biên bị xếp “Không đạt” và bị loại.
Chiếu theo những tiêu chí được quy định tại của Bộ GD-ĐT tại thông tư 33, SGK Tiếng Việt Công nghệ của GS Hồ Ngọc Đại chỉ đạt duy nhất tiêu chí về “Điều kiện tiên quyết của SGK”, tất cả tiêu chí còn lại đều không đạt. Kết luận này đã được nêu rõ trong biên bản họp Hội đồng thẩm định SGK môn tiếng Việt lớp 1 do GS. Trần Đình Sử làm Chủ tịch.
13 tiêu chí để đánh giá sách giáo khoa xếp loại “đạt” bao gồm:
Điều kiện tiên quyết của sách giáo khoa
1. Nội dung và hình thức sách giáo khoa không trái với quy định của pháp luật Việt Nam và phù hợp với tiêu chuẩn quốc gia về xuất bản phẩm.
2. Nội dung và hình thức sách giáo khoa không mang định kiến về sắc tộc, tôn giáo, nghề nghiệp, giới, lứa tuổi và địa vị xã hội.
Nội dung sách giáo khoa
3. Nội dung sách giáo khoa thể hiện đúng và đầy đủ nội dung của chương trình môn học hoặc hoạt động giáo dục; bảo đảm tính cơ bản, khoa học, thiết thực, phù hợp với thực tiễn Việt Nam.
4. Các thuật ngữ, khái niệm, định nghĩa, số liệu, sự kiện, hình ảnh bảo đảm chính xác, khách quan, nhất quán và phù hợp với trình độ học sinh; các số liệu, sự kiện, hình ảnh có nguồn gốc rõ ràng.
5. Các thành tựu khoa học mới liên quan đến chương trình môn học, hoạt động giáo dục được cập nhật, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và phù hợp với mục tiêu của chương trình môn học, hoạt động giáo dục.
6. Những nội dung giáo dục về chủ quyền quốc gia, quyền con người, quyền trẻ em, bình đẳng giới, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu được thể hiện hợp lý.
Phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục trong sách giáo khoa
7. Các bài học trong sách giáo khoa tạo điều kiện cho giáo viên vận dụng sáng tạo các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học lấy hoạt động học của học sinh làm trung tâm; tạo cơ hội và khuyến khích học sinh tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập, phát huy tiềm năng của mỗi học sinh.
8. Các bài học trong sách giáo khoa thể hiện đúng, đủ, rõ mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực của học sinh và yêu cầu về đánh giá kết quả giáo dục được quy định trong chương trình môn học, hoạt động giáo dục, làm cơ sở cho việc đánh giá chính xác kết quả giáo dục.
Cấu trúc sách giáo khoa
9. Cấu trúc sách giáo khoa có đủ các thành phần cơ bản sau: phần, chương hoặc chủ đề; bài học; giải thích thuật ngữ; mục lục.
10. Cấu trúc bài học trong sách giáo khoa bao gồm các thành phần cơ bản sau: mở đầu, kiến thức mới, luyện tập, vận dụng.
Ngôn ngữ sử dụng trong sách giáo khoa và hình thức trình bày sách giáo khoa
11. Ngôn ngữ sử dụng trong sách giáo khoa là tiếng Việt (trừ sách giáo khoa ngoại ngữ và sách giáo khoa tiếng dân tộc thiểu số), bảo đảm các quy định về chính tả và ngữ pháp, các chữ viết tắt, các ký hiệu, phiên âm, đơn vị đo theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo; diễn đạt trong sáng, dễ hiểu, thể hiện chính xác nội dung cần trình bày, phù hợp với lứa tuổi học sinh.
12. Hình thức trình bày sách giáo khoa cân đối, hài hòa giữa kênh chữ và kênh hình, hệ thống ký hiệu, biểu tượng, kiểu chữ, cỡ chữ.
13. Tranh, ảnh, bảng biểu, đồ thị, bản đồ, hình vẽ trong sách giáo khoa rõ ràng, chính xác, cập nhật, có tính thẩm mỹ, phù hợp với nội dung bài học, lứa tuổi học sinh và chỉ rõ nguồn trích dẫn.
GS. Trần Đình Sử cho biết, sách của GS Hồ Ngọc Đại có nhiều điểm không phù hợp với yêu cầu của chương trình và có những nội dung vượt quá chương trình nên bị đánh giá Không đạt.
Tuy nhiên, theo ông Thái Văn Tài, quyền Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GD-ĐT), đối với những bản thảo SGK được Hội đồng thẩm định đánh giá Không đạt thì theo Thông tư 33, tác giả và các nhà xuất bản vẫn có quyền chỉnh sửa lại bản thảo để đề nghị Hội đồng thẩm định lại.
“Như vậy, những bản thảo bị đánh giá Không đạt chưa phải là mất hết cơ hội. Khi đã chỉnh sửa được xem như một bản thảo thẩm định lần đầu”, ông Tài thông tin.
Thúy Nga/Vietnamnet
